معیار خوبی و بدی ایام

در موضوع نحس بودن بعضی از روزها دو مسأله مطرح است. یکی این که ما برخی روزهای سال را مبارک می شماریم و برخی را نحس و شوم به اعتبار حادثه ای که در آن روز واقع شده و مقصود ما این نیست که این روز از آن جهت که این روز است مبارک است یا این روز از آن جهت که این روز است شوم است بلکه مقصود ما این است که این روز برای ما یادآور حادثه پربرکتی است یا این روز برای ما یادآور حادثه شومی است مثلًا ما روز عید غدیر را روز مبارک می دانیم ولی نه به اعتبار این که هجدهم ذی الحجة است مبارک است و چون این روز مبارک بود پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم علی علیه السلام را به خلافت نصب کرد.

نظیر لفظ و معنا. الفاظ از نظر این که الفاظند یعنی حروف الفبا هستند هیچ لفظی با هیچ لفظ دیگری فرق نمی کند.

بعضی الفاظ برای معانی بسیار عالی ای وضع می شوند مثل کلمه الله که هم مبارک است و هم احترام و احکام ویژه دارد بطوری که بدون وضو نمی توان آن را مس نمود.

در مقابل ممکن است از همین حروف الفبا الفاظی را وضع کنیم برای معانی زشت و قبیح. الفاظ به خودی خود زشت نیست زشتی از معنا است حال اگر کسی در مجلسی شروع کند الفاظ زشت به زبان آورد مردم به او می گویند این کلمات چیست که به زبان می آوری ممکن است پاسخ بدهد مگر کلمه با کلمه دیگر فرق می کند راست هم می گوید مگر کلمه با کلمه فرق می کند هیچ کلمه ای با هیچ کلمه ی دیگر فرق نمی کند اما کلمه به اعتبار معنی با کلمه ی دیگر فرق می کند. بنابراین روزها به خودی خود نه مبارکند و نه شوم، بلکه به جهت حوادثی است که در آن واقع شده است.

خوبی و بدی ایام در قرآن

از نظر قرآن روزها و شبها به خودی خود مبارک و شوم نیستند بلکه مبارکی و نحوست به حوادثی است که در آن شبها و روزها اتفاق افتاده است.

همچون شب قدر قرآن می فرماید:

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةٍ مُبارَکةٍ[1]

[ما آن را در شبی پر برکت نازل کردیم.]

و یا روزی که قوم عاد عذاب شدند روز نحس گفته شده است قرآن می فرماید:

إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَیهِمْ رِیحاً صَرْصَراً فِی یوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ[2]

همانا ما بر سر آنها تندبادی سوزان در روزی پیوسته شوم فرستادیم.

پر واضح است که مبارک بودن شب قدر مربوط می شود به مقارنت آن شب بااموری بزرگ و مهم مثل نزول ملائکه و روح، نزول قرآن و... و نحوست روز عذاب قوم عاد به نزول عذاب بر آنها بوده است.

و نیز مبارکی و نحوست سایر ایام به حوادث و اتفاقات آن روزهااست.

خوبی و بدی ایام از دیدگاه عقل و اسلام

مرحوم علامه طباطبائی رحمه الله در خصوص سعد و نحس ایام از نظر عقل می نویسد:

ما هرگز نمی توانیم بر سعادت روزی از روزها و یا زمانی از زمان ها و نیز بر نحوست ایام برهان و دلیل قطعی اقامه کنیم. چون در حقیقت و طبیعت زمان، تمام اجزایش مثل هم هستند.

بنابراین از نظر خودِ زمان، فرقی بین این روز و آن روز نیست تا یکی را مبارک و دیگری را شوم بدانیم امّا علل و عواملی که در حدوث حوادث و نیز در به ثمر رساندن اعمال، تأثیر دارند از حیطه علم و اطلاع ما خارج است. ما نمی توانیم لحظه لحظه زمان را با علل و اسبابی که در آن زمان مؤثرند بسنجیم تا بفهمیم که آن علل واسباب دراین مقدار از زمان چه تأثیری دارد؟ آیا تأثیر آن طوری است که یک قسمت از زمان را مبارک و قسمت دیگر را شوم می کند یا نه؟ البته درست به همین علت راهی به انکار مبارک و شومی ایام هم نداریم و نمی توانیم به نبودن چنین چیزی دلیل اقامه کنیم.


پی نوشت ها:
[1] . دخان/ 3
[2] . قمر/ 19؛ فصلت/ 16


منبع: حوزه نت